Na trening Karate składają się głównie 3 rodzaje wykonywanych ćwiczeń - Kihon, Kata oraz Kumite a dodatkowo ćwiczenia ogólnorozwojowe.
Kata (formy) jest to trening szczególnych układów technik (kilkadziesiąt) imitujących realne starcia wykonywanych w określonym rytmie i kolejności. Obecnie w stylu Shotokan przyjmuje się praktykowanie 26 kata. W naszej szkole istnieje możliwość praktykowania Kata także z innych stylów. Podczas wykonywania kata szczególną uwagę zwraca się na poprawność poszczególnych technik składających się na całą formę, rytm ich wykonywania (indywidualny dla każdej formy oraz miejsce rozpoczęcia i zakończenia wykonywania kata, które przy poprawnym wykonaniu powinny się ze sobą pokrywać.
Jako trening, skonstruowane są z myślą rozwijania poszczególnych cech sprawności fizycznej (siły, skoczności, szybkości, itd.), różnych elementów techniki (postawy, przejścia, uniki, itd). zwłaszcza zaś z myślą łączenia wszystkich elementów sprawnościowych i technicznych w jedną, płynną całość. W aspekcie psychicznym, kata mogą być swoistego rodzaju odmianą medytacji związaną z techniką mantry - monotonnego, wielokrotnego powtarzania słowa lub sekwencji słów, tyle że słowa zostają w tym wypadku zastąpione przez ruch.
Przez długi czas kata były jedyną formą treningu karate i właściwie to dzięki przetrwało ono do czasów współczesnych w zasadzie w niezmienionej formie. Pozostałe formy treningu wprowadzono dopiero w pierwszej połowie XX w., wraz ze zmianą celów i pobudek z jakich zaczęto karate uprawiać. Zagadnienie pochodzenia poszczególnych kata jest niejasne. Część z nich pochodzi z XII - XIII wieku, a może czasów jeszcze dawniejszych, niektóre powstały w wieku XVI - XVII. Nie ulega wątpliwości, że wykonywanie ich daje unikalną szansę na żywe obcowanie z historią i fascynującą kulturą o czym często się dzisiaj zapomina, mając na uwadze wyłącznie ich utylitarne aspekty.
Trenującym kata zaleca się, aby zawsze pamiętali o następujących zasadach:
- Yoi-no-kisin - miej wolę niezłomnego przeciwstawienia się wrogowi. W czasie treningu kata przeciwnik jest nieobecny. Jego "obecność" a tym samym realność kata zależy od dyscypliny wyobraźni. Formy nie są walką z powietrzem, lecz bardziej od widzenia przeciwnika ważne jest emocjonalne potwierdzenie jego "obecności".
- Inyo - jednakowo starannie wykonuj bloki i uderzenia. Początkujący im bardziej dynamicznie i precyzyjnie uderza, tym gorzej wykonuje bloki. W prawdziwej walce postawa nadmiernie defensywna czyni ataki słabymi i niezdecydowanymi, zaś przemożna chęć dopadnięcia przeciwnika powoduje, że obrona jest chaotyczna i niedokładna.
- Chikara-no-kyojaku - właściwie używaj siły. Tak samo silne bloki i uderzenia są błędem. Bloki i ciosy zbyt twarde wytrącają z równowagi i dlatego są niebezpieczne, tak samo jak i techniki zbyt miękkie. Karateka powinien być nieuchwytny jak mgła i twardy jak blok granitu.
- Waza-no-kankyu - zachowaj właściwe tempo ruchów. Należy pamiętać o tym, że w kata są techniki wykonywane zarówno bardzo szybko jak i wolno.
- Kaitai-no-hoji - zachowaj właściwe pozycje. Ich zmiany muszą być płynne i finezyjne, lecz trwanie w nich niewzruszone.
- Tai-no-shinsuku - ciało niech będzie "skupione" lub "rozwinięte" tak jak przewiduje to układ kata.
- Tya-kugan - nie zapomnij o celowości poszczególnych ruchów.
- Kokyu - oddychaj właściwie, blokuj i uderzaj z wydechem. Pamiętaj, że tak samo jak spokój daje spokojny oddech, tak spokojny oddech daje spokój.
- Kiai - nie zapominaj o nim!
- Zanshin - Zachowaj pełną czujność i skupienie.
Kihon jest to trening poszczególnych technik wykonywanych indywidualnie lub w różnych kombinacjach. W zależności od rodzaju treningu można skupić bądź na poprawności wykonywania bądź na sile wykonywania. Kihon jest najważniejszy w pierwszym okresie treningu (choć ważny jest zawsze). Techniki są wykonywane w dużej ilości powtórzeń co na początek niektórym praktykującym może wydawać się nieco nużące.
Kumite (krzyżować ręce). Od początku swego istnienia karate zawsze oznaczało walkę. Do końca XX w. miała ona charakter wyłącznie realny. Stanowiła o życiu lub śmierci walczących. Nawet w latach dwudziestych XX w. nikt z trenujących nie wyobrażał sobie innego charakteru walki karate. Formy kumite jako osobne ćwiczenia nauki stylu i taktyki walki powstały dopiero w latach trzydziestych ubiegłego wieku. Dzisiaj kumite to trening walki. Nie wygląda to jednak tak, że jakiś "świeżak" przychodzi na trening i rzuca się go od razu na pożarcie jakiemuś doświadczonemu zawodnikowi, który ma za zadanie go obić. Samo kumite też dzieli się na różne rodzaje w zależności od stopnia zaawansowania:
- Kihon kumite - o ustalonym przebiegu gdzie każda technika jest zapowiedziana
- Jiyu ippon kumite - tzw. walka półwolna gdzie techniki dalej są zapowiedziane, ale wykonywane już w swobodnym poruszaniu się;
- Jiyu kumite - jest to tak zwana walka wolna. Wszystkie techniki jednak powinny być wykonane z pełną kontrolą, tzn. powinny być celne, poprawne techniczne i dynamiczne lecz znokautowanie lub kontuzjowane współćwiczącego uważane jest za rażący błąd. W stylu shotokan jeśli chodzi o walkę ćwiczebną bądź sportową nigdy nie wykorzystuje się tzw. full-contact'u. Założenia te wynikają z pierwotnego celu karate jakim jest unieszkodliwienie przeciwnika, najlepiej jednym ciosem. Gdybyśmy chcieli wprowadzić takie rozwiązania na treningach bądź zawodach to do ich końca dotrwała by dotrwała by zapewne jedna osoba.
